Memoires Mevrouw Muller

Mevrouw Muller (1900-1997) heeft, samen met haar man, dominee W. Muller een heel belangrijke rol gespeeld in de kolonies Carambeí, Castrolanda en Arapoti. Ze kwamen eind 1934 vanuit Amerika naar Brazilië. Zij heeft veel gedaan als verpleegster, ging met patiënten mee naar de dokter, gaf cursussen en het gezin nam ook vaak patiënten in huis, en daarnaast op allerlei gebied heeft ze veel betekent voor de immigranten in Paraná. De verhalen uit de beginperiode in de kolonies, vertaald door Coby Lanser- Been, zijn het waard om voor het nageslacht bewaard te blijven.

Voorwoord

Door: Coby Lanser- Been

Beste mensen,

Mw. Muller volgde op 95-jarige leeftijd een cursus “Memoires schrijven”.  De cursus was thematisch van opzet en in de aflevering kunt u de uitwerking van die thema’s  lezen.

Omdat de meeste ouderen onder ons nooit op school geleerd hebben een opstel te schrijven (ik  leerde dat pas op de middelbare school rond 1960) kan deze aflevering wellicht een leidraad voor u  zijn om zelf de pen ter hand te nemen. Al die verhalen uit de beginperiode in de kolonies zijn het waard om voor het nageslacht bewaard te blijven!

Omdat herinneringen beter bovenkomen aan de hand van bepaalde situaties, werd eerst gevraagd de huizen waarin gewoond was op een rijtje te zetten. Hier hebben de Mullers gewoond na hun huwelijk op 8 september 1931 (Bill had toen nog 2 jaar te gaan op het seminarie):

– Madison Avenue, Grand Rapids, Michigan. We hadden twee kamers en de badkamer deelden we met een andere familie. In 1932 en 1933 hebben we een tijdje aan Blaine Avenue gewoond.

In 1934 werden we in Brazilië beroepen.

– Carambeí, Brazilië

Acht maanden in het koloniehuis van opa Los, zeventien jaar in de pastorie. Voor we naar Castro gingen hebben we in een huurhuis van Asibido(?) Marques.

– 1952 ……. Castro, Brazilië. Dat is een stad nabij de Nederlandse kolonie Castrolanda, ongeveer een half uur rijden met een jeep. We woonden daar in een huis dat eerst had toebehoord aan ene Colijn, een kleinzoon van de voormalige premier van Nederland. Dit huis was voor ons gekocht door de IER. Toen dominee van Lonkhuijzen werd aangesteld in Castrolanda is het huis verkocht aan Albert Bouwman. We hebben ook nog een tijdje gewoond in een van een Japanner gehuurd huis.

– Eén jaar in Rio de Janeiro, in de pastorie van de “Union Church”.

– 1964-1967 Castro, Instituto Cristão

In het huis van dhr. Geuze, die daar als algemeen directeur door de Nederlandse zending was aangesteld.

– 1967-1969 Gewoond in het jongensinternaat op het Instituto Cristão in Castro.

– 1970 gingen we met pensioen en woonden we in Grand Rapids:

– 4 maanden in het zendingshuis aan Prince Street

– Briar Lane

– Countryclub Green

– Burton Ridge (2 slaapkamers)

– Burton Ridge (1 slaapkamer), waar Bill kort na de verhuizing stierf in 1982.

– 1973 – 8 maanden in Arapoti, Brazilië.

Verder nog 4 maanden in Lynden, Washington, 2 maanden in een pastorie in Pinellas Park, Florida, 2 maanden in een motel in Bradenton, Florida, 4 maanden in Whitinsville, Maryland, 3 maanden in Vanastra, Ontario, Canada.

– 1984-1992 Eastgate, Grand Rapids

– 1992 …… Holland Home, Fulton Manor, Grand Rapids.

Dan vervolgt het boekje met een bladzijde korte aantekeningen “Mullerverhalen”.

– Bill’s 33ste verjaardag in 1935. Het huis staat op palen, kippenluizen en zandvlooien kruipen tussen de kieren van de plankenvloer door. Vogelluizen vallen van de dakbalken. Het dak lekt en we proberen het bed droog te houden. We hebben die hele nacht naakt de luizen van elkaar af staan plukken.

– Het petroleumkookstel is twee keer in brand gevlogen. Bill deed dan een regenjas over zijn hoofd en bracht het naar buiten. De tweede keer explodeerde het ding.

– Een rit van Rio naar Carambeí met een oorlogsjeep, met veel regen maar ook veel stof.

– Een rit naar Presidente Prudente, toen ik voedselvergiftiging kreeg. Bill droeg me in zijn regenjas naar het ziekenhuis.

– Een bootreis van Nederland naar Brazilië in december in een vreselijke storm. Er moest lading overboord gegooid worden, dat waren zakken met grondstof voor mottenballen (naftaleen) die aan dek gestuwd lagen. Er braken allerlei dingen in de hut. Ik zag een hutkoffer richting Bill glijden, die sprong omhoog en landde veilig boven op het ding.

– Een vliegtocht in 1946. We waren net opgestegen toen een motor uitviel. Terug naar af en in een hotel 0ondergebracht; ‘s morgens om 4 uur weer de lucht in en weer viel de motor uit. Onze familie heeft in de States drie dagen op onze aankomst staan wachten.

– Een vliegtocht over het Titicacameer. Veel luchtzakken, Hans werd luchtziek. We probeerden elkaar zuurstof toe te dienen.

– Weer vloog een petroleumstel in brand, dat altijd op de houtkachel stond. Hans lag nog in bed, de vlammen schoten hoog op en ik gilde. Hans sprong uit zijn bed, haalde een emmer zand en bluste daarmee de brand.

Mevrouw Muller stierf in 1997, ruim 97 jaar oud. Ze is tot het laatst altijd goed van geest gebleven. 

Memoires Mevrouw Muller (Nederlands)